در واقع آنها معتقدند که باید تحولی در زمینه خواندن کتاب‌های الکترونیک صورت گیرد تا بتواند همان محبوبیت کتاب‌های چاپی را در میان عامه مردم کسب کند تا در آینده‌ای نه چندان دور که کتاب‌های الکترونیک جایگزین کتاب‌های چاپی امروزی می‌شود بتوان همچنان بازار کتابخوانی را میان مردم گرم نگه داشت.
رمان‌های علمی- تخیلی باعث رشد سریع تقاضا در بازار برای رمان‌های نسخه‌های الکترونیک شده است و به‌نظر می‌رسد در نیمه دوم سال جاری میلادی نیز نسخه‌های الکترونیک اینگونه رمان‌ها طرفداران بیشتری نسبت به نسخه‌های چاپی داشته باشند.
کارشناسان معتقدند نیمه دوم امسال را باید دوره انتقال از کتاب‌های چاپی به کتاب‌های الکترونیک یا کتابخوانی بر صفحه نمایشگر نامید، زیرا به‌نظر می‌رسد پس از رمان‌های علمی- تخیلی در نیمه دوم سال 2010 کتاب‌های مرجع و منبع نیز به صورت الکترونیک به بازار عرضه شود.
پایگاه اینترنتی آمازون در همین راستا اعلام کرد که در ماه سپتامبر سال‌جاری کتاب‌های پرفروش را بیشتر به صورت الکترونیک عرضه کرده تا به شکل چاپی. گفته می‌شود آمازون حدود هزار نسخه از کتاب‌های پرفروشی را که به صورت چاپی نیز عرضه شده بود به صورت الکترونیک در وب‌سایت خود به فروش رسانده است.
افراد دست‌اندرکار در بازار تجاری کتاب احتمالا کار فروش کتاب‌های چاپی را تا چند سال ادامه خواهند داد. اکنون آنها در حال تصمیم‌گیری درباره این مسئله هستند که چه واکنش‌ها و اقداماتی را در قبال این تغییر عمده که تا چند سال دیگر منجر به پایان عمر کتاب‌های چاپی و آغاز دوران حیات کتاب‌های دیجیتال می‌شود، انجام دهند.
نــاشران مستقل نظیـر فـابر و فـابر (Faber&Faber) و کانونگیت، هر دو در حال بررسی تأثیر انتشار تمام دیجیتال کتاب‌ها در آینده هستند و قصد دارند طرح‌هایی را برای ارائه خدمات انتشار الکترونیک ارائه دهند اما همچنان میزان بهای کتاب‌های الکترونیک در برابر کتاب‌های چاپی به‌نظر معضل بزرگی است، زیرا افراد اکنون تمایل دارند چندین جلد کتاب به بهای مناسب بخرند و همان میزان مبلغ را بابت چندین جلد کتاب که در یک کتابخانه الکترونیک جای گرفته است پرداخت نکنند. زیرا بسیاری از این مسئله اطلاع دارند که انتشار آنلاین کتاب در اصل هزینه‌های کمتری از حمل کتاب‌های چاپی به سراسر دنیا دارد و این مسئله را نخواهند پذیرفت که بابت یک کتاب الکترونیک همان بهای کتاب چاپی را پرداخت کنند.
به‌دلیل تفاوت‌های بارز موجود میان کتاب‌های چاپی و الکترونیک و محیط مجازی و محیط واقعی، تفاوت‌هایی نیز درباره نحوه اعمال قانون کپی‌رایت و اعمال قانون مالکیت در این زمینه وجود دارد و از آنجایی که خرید و فروش کتاب‌های چاپی آسان‌تر و مطمئن‌تر از خرید و فروش کتاب‌های الکترونیک است و همانگونه که در این مطلب به آن اشاره شد، کتاب‌های الکترونیک هم اکنون به همان میزان بهای کتاب‌های چاپی در بازار به فروش می‌رسند، نمی‌توان درباره میزان سودی که عاید ناشران می‌شود با اطمینان سخن گفت و می‌توان گفت که این مبحث همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
برای آشنایی بهتر با مزایای کتاب‌های الکترونیک و معایب یا کاستی‌های آن در قبال کتاب‌های چاپی ابتدا نیاز است برای شناخت کتاب‌های دیجیتال تعریف جامعی از آن ارائه شود.
کتاب‌های الکترونیک
کتاب الکترونیک (e-book) پدیده‌ای کاملا تازه است. این پدیده در حال گسترش در جوامع است و در آینده‌ای نه‌چندان دور نظام آموزش و اطلاع‌رسانی را با دگرگونی‌هایی اساسی مواجه خواهد کرد. کتاب‌های الکترونیک یا e-books صرفا نسخه‌های الکترونیک مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر متن، فیلم، صوت، تصاویر و انیمیشن را نیز شامل شوند. به‌علاوه می‌توانند در قالب فایل‌هایی که می‌تواند توسط یک کامپیوتر اجرا شود مانند قالب‌های Word Text، HTML، PDF و فایل‌های اجرایی (EXE) درآیند.
اخیرا جنبشی تحت عنوان پروژه گوتنبرگ شکل گرفته که هدف آن تبدیل کتاب‌های عادی به کتاب‌های الکترونیک است. هزاران کتاب که تاکنون در کتابخانه‌های خصوصی موجود بودند اکنون در قالب دیجیتال در دسترس همگان قرار می‌گیرند.
برای خواندن اینگونه کتاب‌ها وسیله‌های همراه زیادی به بازار آمده‌اند که آمازون کیندل یکی از آنهاست.
مزایا و کاستی‌های کتاب‌های الکترونیک
کتاب‌های الکترونیک علاوه بر کاستی‌هایی که نسبت به کتاب‌های چاپی دارند از مزایایی قابل توجه نیز برخوردارند؛ کتاب‌های چاپی برای انتقال پیام خود به مخاطبانشان فقط از حس بینایی مخاطب بهره می‌گیرند. در صورتی که همان طور که می‌دانیم هر حسی ظرفیت‌ها و محدودیت‌های خاص خود را دارد و برای تحقق یادگیری به معنای واقعی باید از تمام حواس افراد استفاده کرد، در صورتی که در کتاب‌های الکترونیک علاوه بر امکان بهره‌گیری از حس بینایی، بهره‌گیری از حس شنوایی نیز امکان پذیر است.
از مزایای بسیار جالب این کتاب‌ها امکان ایجاد پیوند و اتصال با سایر منابع نوشتاری دیگر درصورت لزوم است. شاید در کتاب‌های چاپی برای جلوگیری از حجیم شدن کتاب و سایر تبعات ناشی از آن، نتوانیم اطلاعات اضافی و تکمیلی لازم را برای افراد ارائه دهیم اما در کتاب‌های الکترونیک، چنین امکانی فراهم شده است؛ مثلا در صورتی که مطلبی برگرفته از منبع دیگری باشد، می‌توانیم برای مستند‌سازی مطالب خود لینکی به آن منبع اصلی ایجاد کنیم. همچنین در مواقعی که بخواهیم اطلاعاتی اضافی در مورد موضوعی خاص در اختیار افراد علاقه‌مند قرار دهیم، می‌توانیم از این امکان بهره ببریم.
کتاب‌های الکترونیک به‌رغم تمام مزایایی که نسبت به کتاب‌های چاپی دارند، نمی‌توانند به‌طور کامل جانشین کتاب‌های چاپی شوند؛ کتاب‌های معمولی که به‌اصطلاح به آنها کتاب‌های چاپی نیز می‌گویند را می‌توانیم همیشه همراه خود داشته باشیم و تحت هر شرایطی آنها را مطالعه کنیم اما کتاب‌های الکترونیک را حتما باید با استفاده از کامپیوتر مطالعه کنیم. البته می‌توانیم درصورت نیاز از صفحات این کتاب‌ها پرینت بگیریم که در این صورت این کتاب‌ها تبدیل به کتاب‌های چاپی می‌شوند.زمانی که قصد خرید کتابی را داریم، می‌توانیم قبل از خرید، آن را ورق بزنیم و از محتوای آن آگاه شویم و دید کلی نسبت به آن به دست آوریم اما در صورتی که بخواهیم کتابی الکترونیک را دانلود کنیم یا آن را به صورت آنلاین بخریم چنین امکانی وجود ندارد، مگر آنکه از قبل از محتوای آن کتاب مطلع باشیم یا در هنگام دانلود کتاب، چکیده آن را در اختیار داشته باشیم.ممکن است اتفاقات غیرمنتظره‌ای مانند قطعی برق و خرابی کامپیوتر مانع از استفاده از کتاب‌های الکترونیک شود که وقوع این اتفاقات در مورد کتاب‌های چاپی کمتر احتمال می‌رود.
در شرایط فعلی جامعه ما، هر کسی خصوصا در مناطق دور‌افتاده و روستایی امکان دسترسی به کامپیوتر را ندارد. در صورتی که نیاز به دانلود کتاب از طریق اینترنت باشد باید امکان دسترسی به اینترنت را نیز به آن افزود که این، خود، به در اختیار داشتن خط تلفن نیاز دارد.
البته این سخنان به معنی بااهمیت جلوه دادن کتاب‌های چاپی یا بی‌اهمیت جلوه دادن کتاب‌های الکترونیک نیست بلکه پیش‌تر در قبال تحولات تکنولوژیک و تحولات رسانه‌ای قبلی نیز واکنش‌های خاصی را از سوی مردم شاهد بودیم. به‌عنوان مثال مردم پیش‌تر معتقد بودند با آمدن تلویزیون استفاده از رادیو و روزنامه کمتر خواهد شد حال آنکه آنچه بعدا رخ داد واقعیت دیگری را نمایاند و مشخص شد که هر وسیله ارتباطی اهمیت و جایگاه خاص خود را در میان مردم دارد.
